Eşler Arasındaki Mal Rejimi
1) Evlenen çiftler sözleşme ile başka bir rejim belirlememişler ise aralarında “edinilmiş mallara katılma rejimi” geçerlidir.(m.202) Çiftler evlenirken evlenme başvurusu sırasında hangi mal rejimini seçtiklerini bildirebilecekleri gibi evlenmeden önce ya da sonra notere giderek de yasal mal rejimi dışında bir mal rejimi sözleşmesi yapabilirler. (m.205)
2) 1 Ocak 2002’den önce evlenmiş çiftler arasında 1 Ocak 2002 tarihine kadar “mal ayrılığı rejimi” bu tarihten sonra “edinilmiş mallara katılma rejimi” geçerlidir (ayrıca bir mal rejimi sözleşmesi yapmamış iseler).(TMK’nın Yürürlüğü ve Uygulama Şekli H.K. m. 10)
3) Edinilmiş mallara katılma rejiminde, evlenmeden önce sahip olduğunuz malvarlığı (evi arsa, araba, para vs. ) evlendikten sonra da kişisel malınız olarak kalır. Bu kural eşiniz için de geçerlidir. Onun evlenmeden önce sahip olduğu ev, araba, para vs. kendisinin kişisel malıdır (kişisel mal üzerinde diğer eşin bir hakkı sözkonusu değildir).(m.220)
4) Evlendikten sonra size miras kaldı ise ya da anne-babanız veya bir başkası size bir ev, para vs. bağışladı ise ya da birisinden manevi tazminat aldınız ise bu mal ya da para sizin kişisel malınız olacaktır (kişisel mal üzerinde diğer eşin bir hakkı sözkonusu değildir).(m.220)
5) Evli iken çalışarak kazandığınız para (örneğin maaşınız), evlenmeden önce sahip olduğunuz ya da evlendikten sonra miras ya da bağış yolu ile sahip olduğunuz malın kirası, sosyal güvenlik ve yardım kurumları tarafından yapılan ödemeler ve çalışma gücünün kaybı nedeni ile ödenen tazminatlar ya da edinilmiş mal sayılan bir malın satılması ile elde edilen para kişisel mal değil “edinilmiş mal” kabul edilir. (m.219)
6) Her eşin gerek kişisel malları gerek edinilmiş malları kendi adına kayıtlı olacak ve bu mallar üzerinde istedikleri gibi tasarruflarda (satmak, kiralamak, ipotek vs.) bulunabileceklerdir (aile konutu hariç, bkz. evliliğin genel hükümleri 4.madde).
7) Eşlerden birinin ölümü halinde ölüm tarihinde ya da eşlerden birinin boşanma davası açması ve davanın boşanma ile sonuçlanması halinde boşanma davası açılan tarihte “edinilmiş mallara katılma rejimi” sona erer. Boşanma davasının sonunda boşanmaya karar verilmiş ve karar kesinleşmiş ise boşanma davası açıldığı tarihten sonra edinilen mallar kişisel mal sayılacaktır. Boşanma davası reddedilmişse dava sırasında edinilen mallar da “edinilmiş mal” olacaktır.(m.225)
8) Kocanızın 1 Ocak 2002’den önce satın aldığı ve onun adına kayıtlı malı, örneğin evi satın alır iken eşinize (maaşınızdan biriktirdiğiniz para ile ya da altınlarınızı satarak, babanızın ölümü üzerine size kalan miras ile ya da evde gelir getiren işler yaparak kazandığınız para ile)yani kişisel paranız ile karşılıksız bir katkıda bulundu iseniz, bu katkıyı boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 10 yıl içinde “katkı payı alacağı” davası açarak isteyebilirsiniz. Bu davayı açarken harç ödemek zorundasınız. (TMK. m.5 TBK. M.146)
9) 1 Ocak 2002’den sonra evliliğiniz devam ederken eşinizin edinilmiş mal sayılan geliri ile almış olduğu malların örneğin bir dairenin(kredi borcu, kişisel malla katkı vs. varsa düşüldükten sonra ) kalan değerinin yarısını, bu malların alınmasına hiçbir katkınız olmasına gerek olmadan, boşanma davasının kesinleşmesinden itibaren 10 yıl içinde “edinilmiş mala katılma alacağı” davası açarak isteyebilirsiniz. (TMK.m.231,236)Bu davayı açarken de harç ödemek zorundasınız. Mal rejiminin eşinizin ölümü ile sona ermesi halinde de, bu davayı 10 yıl içinde açabilirsiniz(Bu dava da zamanaşımı TMK da özel olarak düzenlenmemiş olmakla birlikte TMK. 178. Madde gereği 1 yıllık zamanaşımının uygulanacağını savunan hukukçular ve mahkeme kararları da vardır. Ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2013/8-375 E. 2013/520 K. 17.04.2013 tarihli kararı ile bu davalarda TBK 146.maddesinde düzenlenen 10 yıllık zamanaşımının uygulanacağını kabul etmiştir.)
10) 1 Ocak 2002’den sonra evliliğiniz devam ederken, eşinizin kişisel ya da edinilmiş malının alınmasına, tamirine vs. kişisel malınız sayılan örneğin babanızdan miras kalan bir miktar para ile veya ziynet eşyalarınızı bozdurarak vs. katkı sağladınız ise kocanızdan bu mala kişisel paranız ile sağladığınız katkı oranında “değer artış payı alacağı”nızı da boşanmadan itibaren 10 yıl içinde isteyebilirsiniz Bu dava da harca tabidir. (m.227) .(Zamanaşımı için “edinilmiş mala katılma alacağı” bölümünde yapılan açıklamalara bakınız)